Neden Sizma Zeytİnyaği Satin Almalisiniz?

Kuzey Yarımküre'de hasat başladığına göre, taze ve yerel sızma zeytinyağı (EVOO) satın almanın faydalarını kutlamanın harika bir zaman olacağını düşündük! Sağlık ve lezzet konularını ele alarak, yerel alışverişin getirdiği avantajlara ve taze zeytinyağı bulmak için en iyi ipuçlarımıza daha derinlemesine bakalım.


Yerel ürün satın almanın temel faydası nedir?
Yerel gıda sisteminizi desteklemenin yanı sıra, yerel olarak yetiştirilen ve preslenen EVOO, mağaza raflarımıza ulaşmak için çok uzun bir yol kat etmediği için genellikle daha tazedir. İklim, toprak kalitesi, zeytin çeşidi ve olgunluğu gibi üretim faktörleri EVOO'nun lezzetini ve besin değerlerini etkilerken, yağın tazeliği de dikkate alınması gereken önemli bir faktördür .

Tıpkı diğer meyve ve sebzelerde olduğu gibi, hasat ile yemek arasında geçen süre ne kadar az olursa, lezzetler o kadar keskin ve yiyecekler o kadar besleyici olur - EVOO da farklı değildir! İdeal koşullarda saklansa bile (sızma zeytinyağının saklama ve raf ömrü), zamanla EVOO'daki besinler bozulmaya başlar, bu nedenle tazeyken kullanmak en iyisidir. 2 1-2 yıldan fazla saklanmamış bir şişeyi açtıktan sonra 1-2 ay içinde EVOO kullanmanızı önerirken, birkaç hafta veya ay içinde hasat edilmiş yağla tadına bakmak ve yemek pişirmek bir yemeği gerçekten güzelleştirebilir ve sağlığınız için daha iyi olabilir.


Taze sızma zeytinyağı ile yemek pişirmek sağlığa nasıl katkı sağlar?
Kalp sağlığına iyi gelen yağların iyi bir kaynağı olmasının yanı sıra, 3 kaliteli EVOO'da bulunan zengin antioksidan, polifenol ve diğer biyoaktif bileşiklerin profili birçok sağlık yararıyla ilişkilendirilmiştir. [4-6] Kalpten bağırsaklara, beyin sağlığına kadar biyoaktif bileşikler vücudun her yerinde sağlığı desteklemek için çalışır - bu da şu soruyu akla getiriyor: Daha taze yağ kullanarak ne kadar daha fazla besin alıyorsunuz? Avrupa'da yakın zamanda yapılan bir çalışma (Castillo-Luna vd. 2021), 12 ay boyunca karanlıkta 20°C' de saklandıktan sonra polifenollerde ortalama % 42'lik bir azalma olduğunu ortaya koymuştur. [2] Test edilen 160 örnekte, araştırma iklimin, zeytin çeşidinin ve olgunluğunun, taze hasat edildiğinde EVOO'da hangi tür polifenollerin ve diğer biyoaktif bileşiklerin bulunduğunu etkiledikleri için hangi besinlerin kaybolma oranını etkilediğini ortaya koymaktadır. [2] Doğru şekilde saklanmış, kaliteli EVOO'da hasattan 12 ay sonra bile hala birçok faydalı biyoaktif bileşik bulunsa da kanıtlar açıktır; Taze, yerel EVOO ile yemek pişirmek, yemeğinize ekstra besin katabilir. [2]

Tazeliğin lezzete etkisi nedir?
Zeytinler mekanik olarak ezildiğinde, zeytinlerde bulunan tatsız ve kokusuz yağ keseleri patlar ve çok çeşitli polifenoller, antioksidanlar ve diğer biyoaktif bileşiklerle temas eder. Bu besinler yağa nüfuz ederek EVOO'ya benzersiz lezzetini verir. Biyoaktif bileşikler depolandığında azalabileceğinden, [2] EVOO bazen tadını, aromasını ve ferahlığını kaybedebilir. Bu yüzden, eğer mümkünse taze, yerel EVOO ile denemeler yapın ve bulunduğunuz bölgenin sunduğu tüm güzel lezzetleri keşfedin!


Peki, neye dikkat etmeliyim?
Tüm şişelerde bulunmasa da, birçok EVOO üreticisi ve üreticisi, her şişe yağın üzerine hasat tarihini son kullanma tarihine yakın bir yere ekler. Bu şeffaflık düzeyi, tüketicilerin bir yağın ne kadar taze olduğunu anlamasını ve EVOO ile yemek pişirmenin tam anlamıyla tadını çıkarmasını çok daha kolay hale getirdiği için harikadır.

Araştırmalar, insanların yiyeceklerinin nasıl yapıldığına ne kadar çok ilgi duyarlarsa, beslenme tercihlerinin de o kadar iyi olma eğiliminde olduğunu defalarca göstermiştir. [7,8] Öyleyse neden bu ilgiyi uyandırıp en sevdiğiniz EVOO'nun nasıl yapıldığına daha yakından bakmıyorsunuz? Güney Yarımküre'de hasat genellikle Nisan'dan Haziran'a, Kuzey Yarımküre'de ise Ekim'den Aralık'a kadar sürüyor. Hasat tarihini takip edin, yerel mağazalardan alışveriş yapmayı deneyin ve farklı EVOO türlerini deneyerek eğlenin!

Jasmine Diamantaras

References

1. Lozano-Castellón J, Olmo-Cunillera A, Casadei E, Valli E, Domínguez-López I, Miliarakis E, et al. A targeted foodomic approach to assess differences in extra virgin olive oils: Effects of storage, agronomic and technological factors. Food Chemistry. 2024;435:137539.
2. Castillo-Luna A, Criado-Navarro I, Ledesma-Escobar CA, López-Bascón MA, Priego-Capote F. The decrease in the health benefits of extra virgin olive oil during storage is conditioned by the initial phenolic profile. Food Chemistry. 2021;336:127730.
3. Schwingshackl L, Krause M, Schmucker C, Hoffmann G, Rücker G, Meerpohl JJ. Impact of different types of olive oil on cardiovascular risk factors: A systematic review and network meta-analysis. Nutrition, metabolism, and cardiovascular diseases : NMCD. 2019;29(10):1030-9.
4. Santangelo C, Vari R, Scazzocchio B, De Sanctis P, Giovannini C, D'Archivio M, et al. Anti-inflammatory Activity of Extra Virgin Olive Oil Polyphenols: Which Role in the Prevention and Treatment of Immune-Mediated Inflammatory Diseases? Endocrine, metabolic & immune disorders drug targets. 2018;18(1):36-50.
5. Kaddoumi A, Denney TS, Jr., Deshpande G, Robinson JL, Beyers RJ, Redden DT, et al. Extra-Virgin Olive Oil Enhances the Blood-Brain Barrier Function in Mild Cognitive Impairment: A Randomized Controlled Trial. Nutrients. 2022;14(23).
6. Schwingshackl L, Lampousi AM, Portillo MP, Romaguera D, Hoffmann G, Boeing H. Olive oil in the prevention and management of type 2 diabetes mellitus: a systematic review and meta-analysis of cohort studies and intervention trials. Nutr Diabetes. 2017;7(4):e262.
7. Lee S, Park S, Kim K. Food literacy and its relationship with food intake: a comparison between adults and older adults using 2021 Seoul Food Survey data. Epidemiology and health. 2023;45:e2023062.
8. Buja A, Grotto G, Montecchio L, De Battisti E, Sperotto M, Bertoncello C, et al. Association between health literacy and dietary intake of sugar, fat and salt: a systematic review. Public Health Nutr. 2021;24(8):2085-97.